CIJENA: 2,5 eur / 18,84 KN
OPIS:
Alfa-Amilaza je enzim male molekularne mase (45.000 do 50.000). Po mjestu djelovanja ona je enzim probavnih sokova. Alfa-amilaza katalizira hidrolizu alfa-1,4-glikozidne veze u molekuli polisaharida stvarajući maltozu i glukozu iz amiloze. Iz amilopektina i glikogena nastaju osim maltoze, glukoze i dekstrini jer enzim ne djeluje na 1,6 glikozidne veze. U većim se količinama amilaza sintetizira u gušteračinim acinusima, a nešto manjim dijelom u žlijezdama slinovnicama. Ima je i u drugim organima, ali u mnogo manjoj mjeri. Amilaza se izlučuje pankreasnim sokom u duodenum; jedan dio prelazi u ekstracelularnu tekućinu te tako dospijeva i u cirkulaciju odakle se izlučuje glomerularnom filtracijom u mokraću.
Amilaza u svojoj molekuli sadrži ion kalcija, koji stabilizira sam enzim. Ioni klora aktiviraju amilazu. Amilaza sudjeluje u hidrolizi polisaharida na 1-4 vezama oslobađajući pri tome disaharide i glukozu. U serumu se nalaze dva izoenzima: amilaza tipa P iz pankreasa i amilaza tipa S iz žlijezda slinovnica. Oba tipa izoenzima amilaze dospijevaju u plazmu s mjesta sinteze. U mokraći, kamo dospijeva filtracijom kroz glomerularnu membranu, amilaza se nalazi u malim količinama i stoga pokazuje nisku katalitičku aktivnost. Katalitička aktivnost amilaze raste u serumu i mokraći tijekom bolesti gušterače, osobito u akutnoj fazi bolesti, a smanjuje se u duodenalnom soku.
U tijeku parotitisa (mumps ili zaušnjaci) raste katalitička aktivnost izoenzima amilaze tipa S u serumu i slini. Povećana katalitička aktivnost u serumu i mokraći, a normalna u duodenalnom soku, javlja se u tijeku bubrežne insuficijencije. Katalitička se aktivnost amilaze može određivati i u punktatima – ascitesu i pleuralnom izljevu. Bolesti žuči, cerebralna trauma i šok mogu također biti praćene povećanom katalitičkom aktivnošću amilaze u serumu. Izoenzimi amilaze porijeklom iz gušterače (izoenzim P) ili iz žlijezda slinovnica (izoenzim S) razdjeljuju se metodama elektroforeze na raznim nosačima (agar gel, celogel). U metodama za određivanje katalitičke koncentracije amilaze u serumu i mokraći koriste se prirodni (škrob, amiloza) ili umjetni supstrati (p-nitrofenilni i klor-p-nitrofenilni maltozidi).
U metodama s prirodnim supstratom škrobom moguće je odrediti katalitičku koncentraciju enzima na osnovu: razlika u obojenosti kompleksa škrob-jod prije i nakon djelovanja enzima, smanjenja zamućenosti smjese škroba i ispitivanog biološkog uzorka i određivanja reduktivnih tvari nastalih djelovanjem enzima. Za razliku od navedenih metoda danas se jedino koristi metoda u kojoj je na škrob, amilozu ili amilopektin vezana boja koja se oslobađa djelovanjem amilaze. Nakon centrifugiranja, oslobođena boja se mjeri fotometrijski. Upotrebom umjetnih supstrata nakon inkubacije s enzimom moguće je kontinuirano mjerenje produkta (p-nitrofenol ili klor-p-nitrofenol) na 405 nm. Referentne vrijednosti ovisne su o načelima primijenjenih metoda.
ODREĐIVANJE:
Kolorimetrijska metoda određivanja alfa-amilaze po IFCC-u. Uzorak: serum ili plazma (heparin), mokraća. Kao antikoagulans smije se koristiti samo heparin. Stabilnost uzorka je 5 dana temperaturi od 4°C do 25°C .
KLINIČKI ZNAČAJ:
Određivanje katalitičke koncentracije alfa-amilaze koristi se u dijagnostici i praćenju uspjeha u terapiji akutnog pankreatitisa i za otkrivanje upalnih procesa pljuvačnih žlijezda.
RIZIČNI ČIMBENICI:
Snižene vrijednosti:
Prisutnost citrata, oksalata i EDTA interferira s obzirom da se vežu na magnezijeve ione te smanjuju aktivnost amilaze. Piruvat > 1mmol/L
Povišene vrijednosti:
– Droge – Gastrektomija – Kirurški zahvati (20%) – Lijekovi koji uzrokuju kontrakciju Oddijevog sfinktera – Methemalbumin (6%) – Onečišćenje uzorka slinom – Oralni kontraceptivi – Pljuvačka i znoj sadrže alfa-amilazu, te se mora paziti da ne dođe do kontaminacije (pipetiranje ustima, kontakt uzorka s kožom) – Položaj tijela: ležeći – stojeći (6%) – Sijalografija
NALAZ:
Referentni interval ovisi o dobi, spolu i metodi rada. Referenti interval se prikazuje na svakom validiranom nalazu.
Ovaj članak sigurno bi htjeli pročitati i vaši prijatelji.
Podijelite ga!
